Konráð Rúnar 16. ágúst 2024.

Þrjár gamlar myndir úr nærfjölskyldunni.

Til vinstri. Doddi mágur (Þórður Þorvaldsson lögreglumaður í Hafnarfirði) og Biggi bróðir (Birgir Jónsson fyrrverandi verkstjóri í álverinu í Straumsvík). SRJ tók.

Til hægri: Mamma (Lilja Sigurðardóttir), Sigga systir (Sigfríður Lilja Friðfinnsdóttir) og Sólrún Þóra Friðfinnsdóttir systir.

Krakkarnir eru Sigurlína og Ágúst Helgi, Þórðarbörn. Verið er að tjalda tjaldi Konna KRF. Karólína tók. Myndin gæti verið frá árinu 1974 og tjaldið frá árinu 1972-1973.  Ekki veit ég annað en að tjald þetta sé enn til. Tjaldið var keypt í Seglagerðinni í Reykjavík sem enn er starfandi.

Myndin fyrir neðan, stóra myndin, er tekin á fyrsta ættarmóti nærfjölskyldu minnar í Landsveit 1996, 1997 sem ég var ekki á. Ég bjó þá í Neskaupstað og starfaði í Netagerð Friðriks Vilhjálmssonar þar í bæ sem var starfrækt þar í áratugi en er ekki lengur. Hver ljósmyndarinn er veit ég ekki.

Myndir SRJ.  Konni í sveit í Flóanum  um sumarið 1966.                                     Konni á fermingadaginn um vorið 1967.                                                               1967. Vinirnir Konni, með fermingarúrið, og Dengsi (Sigfús)

Bræðurnir á fermingardegi. Sigga bróðir 1967 (Sigurður Friðfinnsson í miðjunni.) Lengi hafnarstarfsmaður við höfnina í Hafnarfirði . Honum til vinstri og hægri handar eru bræður hans Reynir og Konni. Mynd SRJ.

.

Kóngsgerði, Hellisgata 15, Hafnarfirði.

Við fluttum inn um vorið 1960 úr Halldórskoti á Hvaleyri. Hét gatan þá Kirkjuvegur í hús númer 19, á þá Kirkjuvegi. 1962 breyttist gatan í Hellisgötu og húsnúmerið í 15.  Er við vorum flutt upplifði ég mig komin í höll með rennandi köldu vatni úr eldhúskrana en ekki heitavatnskrana og engu klósetti, baði né sturtu. Heitt vatn og klósett kom seinna og heita vatnið nokkrum árum á undan klósettinu. Í kjallara (tveir gluggarnir sem sjást) var kolahitun, kolum mokað í kyndingu til að hita ofna og kolapokar geymdir á bak við dyrnar inn í kjallarann.

Ingi Sót... mætti annað veifið og fór upp á þak sem þá hafði skorstein og hreinsaði sót úr strompnum og kom niður sótugur frá hvirfli til ylja. Sá maður hann aldrei öðruvísi og þekkti ekki í sjón á götu úti hreinan og strokinn. Er við fluttum vorum við samtals ellefu sem bjuggum á neðri hæð hússins. Hæð Kóngsgerðis er 80 fermetrar.

Girðingin sem hér sést var ekki þá né nokkur tré. Girðingin kemur fljótlega eftir að við flytjum út og er þá búið að selja neðri hæðina einstaklingi sem rak þar dagheimili fyrir börn í áratugi.

Gluggarnir tveir til vinstri eru kjallarinn undir öllu húsinu og geymslur fyrir efri og neðri hæð ásamt sameiginlegu þvottahúsi sem notað var til þvotta. Sjálfvirka þvottavélin leysir þvottahúsið af og færir allan þvott upp í eldhús.

Á norðurveggnum utanhúss héngu nokkrar þvottasnúrur sem tengdar voru í bílskúrsvegg sem sést lítið eitt hægra megin og tilheyrir Vesturbraut. Á vetrum minnir mig að snúrur í þvottahúsi kjallara hafi verið nýttar. Var þar enda heitt og hlýtt. Allt þetta umhverfi er eins og áður og gleðst maður yfir því.

Ég hef aldrei komið inn í Kóngsgerði frá því ég flutti þaðan út 1976 en minningar eru til og þær fjölmargar. Og þeim rænir enginn frá mér.

Kóngsgerði, Hellisgötu 15. Á neðri hæð bjuggu t.d. Kóngsgerðisbræður og ærsluðust í kringum húsið með vinum sínum, þeim Guðmundi og Erni, Dengsa og Nonna og mörgum öðrum góðum drengjum, oft glatt á Hjalla.

Lækjarskóli Hafnarfjarðar þótti einn flottasti barnaskóli landsins. Þarna sést einnig Leikfimishúsið þar sem krakkar stukku yfir hestinn og klifruðu í köðlum. Í þeirri byggingu fór og fram handavinnukennsla. Í Lækjarskóla var á þeim dögum malarvöllur en ekki malbikaður völlur, eins og hér sést. Í Lækjarskóla var einstaklega notalegt grútsyfjuðum strák af gaflarakyni að skrópa og vera einn sá allra fremsti í þeirri deild og var að því leyti í A-bekk. Var reyndar aldrei í A-bekk. Í skólanum á þeim tíma var goggunarröð sem ég fullyrði að enginn grunnskólanemandi elti neitt ólar við og léku A-bekkingar sér við C-bekkinga í frímínútum án nokkurs mórals.

Sumarið 2007, gæti ég trúað, efndi trúfélagið Vonarhöfn í Hafnarfirði til grillveislu í skálanum sem stendur við Hvaleyrarvatn. Allmargir mættu og áttum við góða stund saman. Eins og líka sæmir kristnu fólki.

Hluti áhafnar BV Maí GK 346 í október/nóvember 1971 í beittúr sem algengt var að íslenskir togarar færu í.

Konni.                                                                   Jón, hann bjó lengi á Sjónarhól.                                    Gunni Jóns og Jón að vestan.                                   Sverrir.                                                                      Bjarni.

Óskar yfir vélstjórinn um borð.                                                    Villi.                                                                Gummi.                                                               Villi og Jón.                                                         Gunni Guðmunds.

Skari Ólafs. Vann lengi í Straumsvík                 Addi annar kokkur.                                           Hilmar var árum saman á Maí.                             Gunni Guðmunds.                                                              Gunni Jóns.

Man ekki nafnið.                                           Jói og Gummi. Verið að tollskoða skipið.                Davíð, held ég muni nafnið rétt?                 Jói var pokamður á annarri vaktinni.                  Konni á frívakt. Skipið á veiðum.

Togarinn Maí GK 346.  Skipið var eign Bæjarútgerðar Hafnarfjarðar.  Hér er skipið á fullri siglingu í mögulega seinni túrnum til Cuxhaven í Þýskalandi með í lestum sínum 260 tonn af stórufsa af Síðugrunni eftir tólf daga veiði. Samanlagt lögðu beittúrarnir sig á um og yfir eitt hundrað þúsund krónur hjá háseta og þótti það allvel í lagt. Árið er 1971.

Þessir tveir túrar í röð tóku samtals rúmar sex vikur frá því lagt var í hann frá Hafnarfirði og þangað til skipið kom aftur til heimahafnar í lok nóvember eða byrjun desember þetta ár. Er ég kom heim úr mínum fyrstu siglingum með fullt af verslun og stóra Mackintosh-dós, man ég að mér þótti sjálfsagt að versla þetta í siglingu.

Næsti túr var fiskeríistúr og sté ég í land eftir þann túr og var því ekki með jólatúrinn sem endaði með söludegi á fiskmarkaði í Grimsby í Bretlandi á nýbyrjuðu ári 1972.

Eftir þessa veru mína um borð í síðutogaranum Maí GK 345 kom ég ekki aftur þangað um borð en fór yfir á Júní GK 346 fljótlega um haustið 1973. Skuttogarinn Júní GK kom nýr á sjómannadaginn 1973 og var ég með í nokkrum siglingum til Cuxhaven í Þýskalandi og er Halldór Halldórsson þá með skuttogarann. Hann fer fljótlega frá borði og tekur við skipstjórn pólsksmíðaða skuttogarans Viðeyjar og sækir til Póllands. Stóð til að ég færi með honum yfir og verið þá með í að sækja togarann og sigla honum heim en ekkert varð af, eins og gengur og gerist í þessu.

Hvenær Halldór fer alfarið í land man ég ekki en veit að upp úr þessu fær hann sér vörubíl og verður einn vörubílstjóranna á Vörubílastöð Hafnarfjarðar.

Partur áhafnar síldarskipsins Faxaborgar GK 40 sem gert var út frá Hafnarfirði í nokkur ár og var eitt síldar- og loðnuskipanna á þeim árum.  Skoðum ljósmyndir af nokkrum áhafnarmeðlimum sumarið 1975 í Norðursjó.

Guðmundur skiptjóri.                                            Konni.                                                               Alli 2. stýrimaður.                                                                   Háseti.                                      Kokkurinn sem eldaði svo góðan mat.

1. og 2. stýrimaður. Skipið fékk í skrúfuna.      Gunni 1. vélstjóri og Doddi.                                        Siggi.                                                      Gunni og Doddi. Skipið að koma inn til Hansholm í Danmörku til að taka ís.

Hörður 2. vélstjóri.                                             Batti háseti.                                                     Segulbandið sem flutti okkur músíkina.              Alli 2. stýrimaður. Sómamaður.                               Konni.  Bjarni þriðji vélstjóri.

Doddi. Konni.  Síldar leitað.                               Konni. Löndun að ljúka.                                     Siggi. Maggi. Búið að gera við nótina.        Hluti háseta í upphafi vertíðar 1975.                          Siggi. Doddi.  Hæ!  Bæ!

Í júní 1973 kom siglandi til Hafnarfjarðar frá Noregi síldarskipið Faxaborg GK 40 og var í nokkur ár eitt íslensku síldarskipanna sem veiddi síld í Norðursjó er stopp hafði verið sett á allar síldveiðar hér við land 1971.

Guðmundur Gunnarsson er skipstjóri Faxaborgar og um leið eigandi bátsins á móti Halldóri Hjartarssyni búsettum í Hafnarfirði. Halldór er jafnframt framkvæmdastjóri.

1975 er ég um borð og tek sumarúthald niðri í Norðursjó til hausts og seinna úthaldið einnig sem lauk skömmu fyrir jól 1975. Þá um haustið voru síldveiðar hér við land aftur heimilar en það kerfi komið á að leyfilegum síldarafla var skipt niður á bátana sem sóttu um og fékk hvert skip eitthvert lítilræði til að veiða sem flestir nýttu en samt ekki allar útgerðir. Faxaborg hóf haust- og vetrarúthald sitt 1975 og sigldi austur eftir, landaði á Eskifirði og kláraði kvóta sinn í þrem ferðum.

Skipið hafði einn kælitank miðskips sem fylltur var sjó og ís settur í með til kælingar ásamt hellingi af salti sem sett var ofan í tankinn og sagt að yki kælinguna. Við bryggju var háfað upp úr kælitankinum og aflinn ísaður í kassa á bryggjunni sem lyftari tók og flutti í hús þar sem vinnslan fór fram. Man að kaupandanum leist vel á síldina sem tankurinn geymdi og fannst hún fersk og koma vel út í vinnslunni.

Þriðjudaginn 10. júní 1975 kom frétt í íslensku dagblaði um að Faxaborg GK 40 væri aflahæst allra íslenskra síldarbáta í Norðursjónum með 492,5 lestir, að verðmæti 13.921.119.00 krónur. Faxaborg GK 40 gekk mjög vel að fiska undir skipstjórn heiðursmannsins Guðmundar Gunnarssonar, sem þá var kornungur skipstjóri. Guðmundur lést 9. ágúst 2010.

Um haustið, eftir að síldarskammturinn af Íslandsmiðum er að baki, hefst síldarvertíð í Norðursjó og man ég að síldin gaf sig hressilega til í Skagerak og fylltum við alla kassana og tankinn líka og var landað alls sex þúsund kössum í hverri ferð sem gaf af sér mikla löndunarpeninga. Örstutt sigling var til miðanna í Skagerak og einhver tveggja, þriggja klukkutíma stím.

Höfðu menn um borð er líða tók að lokum tarnarinnar orð á hversu afskaplega þeir væru orðnir þreyttir á öllu þessu röfli í honum Konna, sem var er hér er komið sögu orðinn eitthvað þreyttur á þrældóminum. En ég var ekki einn um það að verða þreyttur eftir hálfsmánaðar stífa törn, ég var sá eini held ég sem röflaði. En allt svoleiðis er í eðli eðalgaflara á borð við mig og er einum heimilt. 

Frá þessum tíma hef ég hitt fæsta þessara ágætu manna eftir að skipið kom til Hafnarfjarðar rétt fyrir jólin 1975.  Merkilegt hvernig leiðir manna bara skiljast.  En svona er lífið.

Kíkjum um borð í skuttogarann Júní GK 345 og skoðum nokkrar áhafnarmeðlimamyndir frá mögulega árinu 1977.

Siggi. Fúsi.                                                             Gísli. Gvendur.                                                              Gísli.                                                           Frá vinstri Krúsi, Gunni Gunn.                   Krúsi. Oft nefndur Krúsi kafteinn.

Gísli. Gvendur.                                                    Hafliði Júlíusson stekkur til.                               Sigurður Friðfinnsson.                                        Siggi og Fúsi. Skipið er á útleið                                  Reynir (Pódi) og Haffi.

Óli Dúdda sinnir starfi á dekki.                        Unnið á dekki. Júní GK á útleið.                    Konni Friðfinns. tilbúin við spilið afturá.                 Sverrir (Sveddi) var 1. stýrimaður. Ég man ekki hvort hann var í fastri stöðu.

Gvendur Friðfinns. fer af sinni vakt.                      Villi. Vaktaskipti.                                          Man ekki nafnið en þessi er að fara á vakt.     Siggi Friðfinns. klárar vaktina.                     Trollið tekið. Fúsi á leið á frívakt.

Fúsi og Óli Dúdda voru hásetar á Júní GK og hefur Reynir (Póti) bæst við á þriðju myndinni . Allt prýðis drengir.                                         1. kokkur um borð í Júní. Ægir Sjönu.                                  KRF 220824.

Um haustið 1971 er orðið stutt í að kjölur skuttogarans Júní GK 345 sé lagður í spönsku skipasmíðastöðinni í Bilbao á Spáni.

Skipið kom nýtt á sjómannadaginn 1973. Voru þeir tímar þá enn uppi við að nýtt skip, togari, vekti Hafnfirðingum vissan áhuga.

Þegar ég var háseti á togaranum Maí GK haustið 1971 gekk lítil teikning af þessum skuttogara milli manna og var maður einn þeirra sem kíkti á teikninguna og velti fyrir sér hvernig væri að vinna á skuttogara. Sá maður langa ganga og fjölda tveggja manna herbergja ásamt ógrynni baðherbergja og velti fyrir sér hvort aðalvinnan um borð skuttogara væri að fara í bað. Það reyndist auðvitað ekki rétt tilgáta.

Eitt heillaði mig meira en margt annað með komu skuttogaranna var uppgötvunin um að engin yrði staðin trollvaktin á þessum skipum. En þær voru staðnar á dekki síðutogara á meðan skipið togaði og ekkert hirt um hvernig viðraði né hversu mikið frostið væri úti. Kalsalegt verk og umfram annað hreint svakalega leiðinlegt, fannst mér.

Er ég kom um borð í Júní, líklega um haustið 1973, hafði ég þá verið á Röðli GK 518 um tíma. Og mæti ég um borð með pjönkurnar mínar. Skipið leysir festar og heldur til veiða. Er kom að því að kasta trollinu vandast málið heldur betur. Hvernig farið væri að því að koma trollinu í sjóinn hafði ég enga hugmynd um og klóraði mér því bara í kollinum undir húfunni. Eftir nokkur skipti kom það samt allt saman. Um borð í Júní GK var ég af og til næstu ár en hætti alfarið á togurunum sumarið 1982 og allri sjómennsku sumarið 1986 og fáa hitt af þesum ágætis mönnum.  Svona er lífð og menn koma og fara.

Skoðum nokkrar áhafnarmeðlimamyndir farskipsins Laxár sem flestar eru teknar snemma sumars 1976.

Konni 1974.          Smávegis skeði í Kaupmannahöfn er herskip kom til hafnar og herskáir ungir menn frá Íslandi, hásetar á Laxá, vildu beita sér í 200 sjómílna landhelgisdeilu 1976. Í dag er ég ekki stoltur af verkinu.

Konni.                                                                  Valli bátsmaður.                                                   Hilmar. Síðar bátsmaður.                                  Sævar 2. vélstjóri. Við Sævar vorum saman á Maí og Júni GK. Ágætis náungi.

Hilmar og Stebbi kokkur.                                  Birkir háseti.                                                         Stebbi eldaði frábæran mat.                         Eyþór klár með enda afturá.                    Einar 2 vélstjóri.Skipið er í Kiel-skurðinum.

Birkir og Einar 2. vélstjóri.                                  Siggi 2. stýrimaður. Skipið er í slipp í Hamborg.   Siggi var hreint prýðis piltur.                    Valli bátsmaður.                               Stebbi kokkur.  Skipið er í Kiel- skipakurðinum.

Jón 1. vélstjóri.                                                 Hásetarnir Birkir og Eyþór með skröpurnar.                       Valli, Eyþór og Kalli.                         Valli skoðar græjurnar.                             Gamall.  Byggði upp landið. Skuldar MÉR.

Hvað olli því að kúvending varð í lífinu vorið 1976 kann ég enga skýringu á. Um þetta leyti er ég farin að hugsa mér til hreyfings og segja skilið við fiskimennskuna. Um stundarsakir.

Ég sótti um hjá Hafskip og nokkrum dögum síðar hringir síminn og er það ráðningarstjóri Hafskipa að tjá mér að ég geti fengið pláss á Laxá og mér jafnframt sagt að búið sé að leigja skipið til næstu níu mánaða og leigutaki sé útgerðarfélag á Kanaríeyjum og sigli yfir til Evrópu.

„Vá, maður! Kanaríeyjar. Það hlýtur að vera skemmtilegt,”-hugleiddi ég. Boðar hann mig um borð næsta dag klukkan 13. 00 og hitta skipstjóra skipsins að nafni Jón. Ég man ekki eftir föðurnafni mannsins.

Næsta dag mæti ég til skips og eru þá komnir aðrir fjórir nýráðnir menn. Ellefu manna áhöfn var á skipinu að endurnýjun er tæpur helmingur mannskapsins.

Ekki man ég umræðuna sem fram fór við skipstjóra og bara er komið að því að hann spyr einn og sérhvern okkar um nafn ásamt nafnnúmeri, heimilisfangi og símanúmeri til að færa skrifstofunni. Þetta var fyrir tíma kennitala.

Sá sem fyrstur sagði sínar tölur var svolítið rogginn og lítur hann brosandi á okkur og romsar á eftir upp úr sér tölunum eins auðveldlega og að drekka vatn og öruggur um að engir okkar léku þetta eftir sér jafn hiklaust. En svo óheppilega vildi til að við hinir kunnum okkar tölur og þuldum þær reiprennandi upp. Skipstjórinn veitti þessu athygli og hafði orð á hversu afskaplega minnugir ungir menn væru í dag og ólíkir sér sjálfum sem vart muni símanúmer sitt og hvað þá sjálft nafnnúmerið.  Skipstjórinn var talsvert eldri okkur.

Hafskip sá lengi um kísilgúrflutninga frá Húsavík yfir til Evrópuhafna og var stefnan tekin þangað. Svo óheppilega vildi til að skipið bakkaði upp í grjótgarðinn í Húsavíkurhöfn og bognaði við það stýrið en samt var hægt að sigla skipinu til Hamborgar þar sem kísilgúrinn var allur hífður í landi og Laxá tekin í flotkví. Tók viðgerðin tvær vikur en Hafskip missti leigusamninginn vegna tafanna. Tók þá við venjubundin rútína til og frá Íslandi til landa Evrópu.

Góð vist var um borð í Laxá og vann maður með ágætisstrákum þetta tæpa ár um borð en ég hef fæsta af þeim hitt frá þeim tíma en finn að sumir eru enn ágætis vinir manns. Hverjir eru enn lifandi veit ég ekki fyrir víst en veit þó að einhverjir þeirra séu horfnir yfir móðuna miklu, enda komin nærri hálf öld frá þessum tíma.

Bítlatengdar myndir.

1966.  Flott í tauinu.  Þessar myndir eru teknar eftir andlát Brian Epstein, hins snjalla og útsjónarsama umboðsmanns The Beatles frá 1961 til 1966 og eru þeir hér að mæta til minningarstundarinnar sem haldin var um hann. Brian eins og margir muna lést 1966. Ég held að minningarstundin hafi farið fram í London. Frá vinstri sir Paul McCartney, Brian Epstein og John Lennon ásamt þáverandi konu sinni Cynthia Lennon.

Hluti Bítlarnna á Rishikesh 1968 með Maharishi Mahes Yogi.       Myndin í miðjunni er af The Beatles í mögulega lok hljómsveitarinnar.      Á myndinni til hægri er gamalkunn mynd sem við munum úr plötubúðinni.